میراث آریا: این موزه در سال 1386 به بهره‌برداری رسید که برای امانت‌داری و احترام به دانش و فرهنگ بومی معماری در استان، در طراحی این موزه از معماری بومی به‌خصوص قلعه ـ خانه­ های اربابی غرب استان هرمزگان، الهام گرفته‌شده تا هم در نمای ساختمان و هم در فضاهای درونی آن، بخشی از فرهنگ و سنت‌های استان هرمزگان را به بیننده باز کند.

موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس در محوطه برکه‌های منسوب به «برکه‌های باران» قرار دارد. این برکه‌ها متعلق به دوران قاجاریه هستند و برای ذخیره‌سازی آب­های سطحی حاصل از بارش باران و جاری شدن سیلاب‌ها در مسیر سیلاب‌های فصلی ساخته‌شده‌اند.

ساختمان موزه با زیربنای 2400 مترمربع در سه‌طبقه طراحی‌شده است:

طبقه همکف (اول) شامل بخش‌های اداری و خدمات عمومی است.

دفاتر مدیریت و کارکنان، نگهبانی، دبیرخانه، گیشه بلیت‌فروشی، بانک سفال و اشیاء مطالعاتی باستان‌شناسی، کارگاه آموزشی، گالری نمایشگاه‌های موقت، نمازخانه، مرکز آموزش‌های فرهنگی ـ هنری کودک و نوجوان و کتابخانه تخصصی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در این طبقه هستند.

همچنین در این طبقه نمایشگاهی از انواع مختلف بادگیرهای سراسر استان، با تأکید بر بادگیرهای بندرکنگ و بندر لافت، به‌طور دائم برقرار است تا بازدیدکنندگان را با یکی از مهم‌ترین عناصر معماری بومی استان هرمزگان آشنا کنند.

بازار سنتی هرمزگان قدیم در بخش مردم‌شناسی

طبقه دوم به بخش مردم‌شناسی اختصاص داده‌شده است و سعی شده در این بخش به معرفی گوشه‌هایی اندک از فرهنگ بومی استان پرداخته شود و برای این منظور بخش‌هایی با عناوین «گالری بازار سنتی»، «گالری صید و صیادی» و «گالری جنگ هرمز و شکست پرتغالی‌ها به فرماندهی امام قلی خان» در این طبقه در نظر گرفته‌شده است.

در بخش گالری بازار سنتی می‌توان با نمونه‌ای از بازارهای سنتی سراسر استان همراه با پوشاک محلی مردم، صنایع‌دستی و سایر کالاهای قابل‌خرید و فروش در این‌گونه بازارها و نحوه معاملات ساده تجاری در بازارهای هفتگی محلی، نظیر پنج‌شنبه‌بازار میناب، آشنا شد.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بخش، پخش صداهای مربوط به هر گالری با گویش بندری و لهجه‌های محلی مردم استان است تا از این طریق بازدیدکنندگان، با بخش ناملموس فرهنگ استان آشنا شوند.

سالن کنفرانس موزه که از آن برای برپایی جلسات، سخنرانی‌ها، کلاس‌های آموزشی، پخش فیلم‌های آموزشی و... استفاده می­ شود؛ در این بخش قرار دارد.

کشفیات و دستاوردهای کاوش هرمزگان در بخش باستان‌شناسی

طبقه سوم موزه به بخش باستان­شناسی اختصاص داده‌شده است. در این بخش نتایج آخرین کشفیات و دستاوردهای کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناختی را در سراسر استان شاهد هستیم.

برای نمایش اشیاء و آثار به‌دست‌آمده از سراسر استان، این طبقه به چهار بخش تقسیم‌شده که به ترتیب سیر تاریخی عبارت‌اند از: بخش‌های پیش‌ازتاریخ، دوران تاریخی و دوران اسلامی.

همچنین در این طبقه بخشی مجزا نیز به سکه‌های دوران سلوکی تا پهلوی اول اختصاص داده‌شده است و مجموعه‌ای نسبتاً کامل از سکه‌های دوره‌های مختلف را در این بخش شاهد هستیم.

علاوه بر سکه‌ها، مهم‌ترین اشیایی که در این طبقه با آن‌ها روبرو می‌شویم، مربوط به ابزارها و ادوات سنگی دوران پارینه‌سنگی از شهرستان‌های قشم و رودان، ظروف هزاره 3 قبل از میلاد از بشگرد، کوچک‌ترین ظرف سفالی تاکنون کشف‌شده، هسته خرما، سرباره کوره شیشه‌گری، ابزارهای سفالی، بقایای معماری و جراحی جمجمه مربوط به هزاره 3 ق.م. از رودان  و یافته‌های محوطه مُغ بریمی (نخل ابراهیمی) میناب است که با داشتن قبرستانی وسیع با سنت تدفین گور خمره‌ای و دژ، بزرگ‌ترین محوطه اشکانی تاکنون شناخته‌شده درون مرزهای سیاسی امروز  ایران به‌حساب می­آید.

همچنین گِل مُهر­های دوره ساسانی و کاشی­های لعاب­دار مربوط به دوران ایلخانی ـ تیموری به‌دست‌آمده از کاوش‌های شهر حریره کیش و ظروف دوران تیموری ـ  صفوی به‌دست‌آمده از جزیره هرمز از دیگر آثار مهم و قابل‌تأمل این بخش هستند.

بازدید از طبقه باستان‌شناسی با بخش اختصاص‌یافته به اشیاء تاریخی- فرهنگی اهدایی از سوی مردم به پایان می ­رسد.

گزارش: سمیه پودات/ مسئول موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس بندرعباس

انتهای پیام/